środa, 23 grudnia 2015

List przypowiedny urod Wołkowi na piechotę Węgierską

W prezencie dla naszych przyjaciół hajduków, list przypowiedny na piechotę Węgierską.
Z listu dowiadujemy się ilu żołnierzy było w chorągwi, dwustu; i jaki sztab oficerski był potrzebny do zarządzania taką chorągwią. Jeden Rotmistrz, dwóch poruczników dziesiętnicy (dwudziestu?), szyposzy trzech i prawdopodobnie tyluż chorążych i doboszy. Na utrzymanie w rozliczeniu oficerowie dostawali tzw kuchenne i sukno. Prości hajducy na trzech, dostawali dwa postawy sukna, co miało im starczyć na barwę, na jeden rok służby.

Typowe ubiory węgierskie i polskie z ryciny Abrahama Bruyna 1581

Na początku listu dowiadujemy się, że rotmistrzem Chorągwi Hetmana Leona Sapiehy w czasie popisu był kto inny. Jednak w owym czasie zmarł Hetman WXL Lew Sapieha, a jego miejsce zajął Krzysztof Radziwiłł hetman polny WXL. Jak widać wymienił urzędników na swoich.

"List przypowiedny urod. Wołkowi na piechotę Węgierską

Władysław IV

Urodzonemu Pawłowi Wołkowi Rotmistrzowi Naszemu Piechotnemu Wiernie Nam Miłemu Łaskę Naszą Kr. Urod Wiernie Nam Miły mając zaleconą od Jaśnie Wielmożnego Krzysztofa Radziwiłła wojewody Wileńskiego Hetmana W°XL° dousłużb Naszych y Rpty WT ochotę y wszytkich Rycerskich biegłości przypowiadamy WT dwieście piechoty Węgierskiej Jaśnie Wielmożnego Leona Sapiehy Wojewody Wileńskiego Hetmana WXL przez urod Rafała N?rażewskie° (Narajewskiego?) zaciągnioney y w służbie do popisu odprawionego będącey. To też póki Rpty potrzeba ukazować będzie. Naktórą piechotę płacę naznaczam zSkarbu W°XL° Toiest WT samemu nakuchnię w każdy miesiąc odkażde° sta piechoty Talarów Węgierskich dwadzieścia a Porucznikom dwum na miesiąc Talarów Węgierskich dwadzieścia, Chorążym Doboszom Dziesiętnikom Szyposzom trzem popięciu Talarów Węgierskich pachołkom pocztery Talary na miesiąc. Sukna zaś zo zno?? WT Falendyszi łokci dwadzieścia łokieć po Z-ty trzy gr dziesięcmi Porucznikom dwum populósma łokcia. Piętnaście łokci to kier po Z-ty Trzy. Piechocie na trzech Karazyi dwa postawy . Pewniśmy te° że WT natey piechocie służbie wewszytkim tak się zachowasz iako powinność dobre° Rotmisztrza mieć chce y Constituum porządku Żołnierskim uczyniona Zarabiając nasłwę dobrą y łaske Naszą którą wpodawających się okaziach WT uznawać będziesz. Dan w obozie pod Smoleńskiem dnia XX Mca września Roku Pańskiego MDCXXXIII Pano, Kró Na Pol 1° A Szwed 11° Roku

Vladislaus Rex"

List przypowiedny dla Pawła Wołka Rotmistrza piechotnego

Talar Węgierski - floren węgierski 33⅓ grosza (1594 rok)
postaw karazji to 22½ ł - 21⅔ł, za „Ceny w Warszawie w XVI i XVII wieku” Władysław Adamczyk str.31
łokieć krakowski 1623 rok - 54,94 cm

4 komentarze:

  1. Bardzo ciekawy :) Trochę to dziwne, gdyby chorążych było 3 - 200-osobowa rota podzielona byłaby na dwie mniejsze po 100, tak jak to spotykamy w rotach spod Smoleńska w okresie 1609-1611.
    Co nieco konfudujące - Sapieha miał w kompucie rotę 300-osobową, a obok niej normalnie funkcjonowała 200-osobowa rota Radziwiłła. Jako że list jest z 20 września 1633 roku, może to po prostu oznaczać, że zredukowano rotę Sapiehy (który zmarł na początku lipca) i oddano jako drugą Radziwiłłowi?

    OdpowiedzUsuń
  2. ilość doboszy i chorążych nie jest pewna. Dlatego tak napisałem bo mogło być po jednym doboszu dla rotmistrza i poruczników i podobnie z chorążymi. Każdy miał swój "sztab". To tylko moja interpretacja.
    co do liczebności to nie wiem czy N?rażewski przy popisie miał trzystu, czy tez po trudach kampanii zostało już dwustu. Płk Wacław Lipiński podaje że do Krzysztofa Radziwiłła dnia 16 lutego dotarła rota Rafała Narajemskiego w sile 192 ludzi. Czy to zbieżność nazwisk nie wiem. W przypisie podaje, że od maja do listopada 1632 roku, w czasie interregnum w spisie wojska zaciągniętego na wojnę z Moskwą jest rota wojewody wileńskiego, czyli jeszcze Sapiehy miała mieć 200 żołnierzy. Dalej wojsko zaciągnięte względem kup swawolnych piechoty polskiej 300. Jest co badać historykom, ja skromny rekonstruktor jestem :, w wielkie dyskusje wdawać się nie będę :)
    A i jeszcze według Lipowskiego w Orde de Bataille na 1 września przy hetmanie Krzysztofie Radziwille prócz dwóch rot hetmana po 200 ludzi, nadal jest rota Rafała Narajemskiego na 200 ludzi.

    OdpowiedzUsuń
  3. Tomku masz jakieś informacje na temat piechoty woj Brzeskiego/Litwa?
    Albo barwy Sapiehy, Leszczyńskiego lub Sanguszko?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nic pod ręką. Pospzeram i przy okazji popatrzę czy w innych listach lub jakiś spisach będzie ilu doboszy, chorążych itd.
      Na obrazie Petera Snayersa widać roty polskie i sporo sztandarów nad nimi, ale to zawsze artystyczny wyraz :)

      Usuń